NGHỆ THUẬT TRÀ ĐẠO TRONG VĂN HÓA NHẬT BẢN
Trà đạo là một nét văn hóa độc đáo đã được hình thành từ rất lâu đời tại Nhật Bản, đây không chỉ đơn giản là uống trà mà nó còn ẩn chứa cả nghệ thuật sống trong việc thưởng thức 1 tách trà.
Theo truyền thuyết của Nhật Bản, vào khoảng thời gian cuối thế kỷ 12, có vị cao tăng người Nhật là sư Eisai (1141-1215), sang Trung Hoa để tham vấn học đạo. Khi trở về nước, ngài mang theo một số hạt trà về trồng trong sân chùa. Sau này, người Nhật đã kết hợp thú uống trà với tinh thần Thiền của Phật giáo để nâng cao nghệ thuật thưởng thức trà, phát triển nghệ thuật này trở thành trà đạo (Sadou, 茶道).
Không dừng lại ở việc pha trà và uống trà, trà đạo của người Nhật còn là một phương tiện hữu hiệu nhằm làm trong sạch tâm hồn bằng cách hòa mình với thiên nhiên, từ đó tu tâm dưỡng tính để đạt giác ngộ. Bốn nguyên tắc cơ bản của Trà đạo bao gồm Hòa - Kính - Thanh - Tịch. “Hòa” có nghĩa là sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, sự hòa hợp giữa trà nhân với các dụng cụ pha trà. “Kính” là lòng kính trọng, sự tôn kính đối với người khác, thể hiện sự tri ân cuộc sống. Khi lòng tôn kính với vạn vật đạt tới sự không phân biệt thì tấm lòng trở nên thanh thản, yên tĩnh, thể hiện sự thanh tịnh, đó chính là ý nghĩa của chữ “Thanh”. “Tịch” có nghĩa là sự vắng lặng, tĩnh lặng mang đến cho con người giảm giác yên tĩnh, vắng vẻ.
Sự tinh tế của nghệ thuật trà đạo còn nằm ở những nguyên tắc cầu kỳ của nó. Người nghệ nhân pha trà luôn mang một tâm hồn thư thái, mọi sự tập trung trên ấm trà để có được hương vị thuần khiết nhất. Từ trang phục, dáng ngồi, tư thế tay, không gian phòng trà, vị trí ngồi của khách và chủ, hướng để các dụng cụ… đều được chuẩn bị tỉ mỉ. Nước pha trà tiêu chuẩn phải luôn ở khoảng 80-90 độ C, được giữ trên bồn than. Không bao giờ được dùng nước sôi để pha trà. Dụng cụ pha trà được vệ sinh tỉ mỉ. Công đoạn pha trà cũng có thể lên đến 5 lần pha. Và rót trà cũng là một nghệ thuật. Điều “cấm kị” khi rót trà là không bao giờ rót trà cho khách một lần đầy tách rồi rót tiếp cho người khách kế tiếp mà phải rót theo thứ tự khoảng gần nửa chén trà rồi đổi ngược lại. Khi đưa trà phải hướng hoa văn trên chén về phía khách.
Thưởng trà cũng yêu cầu thái độ kính trọng và cách thưởng thức khá thú vị. Từ việc cúi chào khi đến, cầm chén bằng tay phải rồi đặt lên lòng bàn tay trái, nói câu xin phép “Osakini”, rồi cung kính nâng chén trà lên xoay chén ba lần theo hướng kim đồng hồ, sau đó từ từ uống. Người thưởng trà sẽ xoay chén trà để lệch khỏi phía hoa văn chính diện, sao cho khi uống có thể vừa thưởng thức các hình vẽ, hoa văn, vừa không được làm bẩn phía chính diện của chén trà. Cũng nên nhớ không uống hết 1 hơi mà thông thường sẽ uống làm 3 ngụm rồi trả lại chén trà. Khi uống xong, khách lại xoay chén theo hướng ngược lại về chỗ cũ rồi nhẹ nhàng đặt chén xuống. Ngụm cuối cùng, khách thưởng thức trà nên có kèm theo một tiếng “khà” nho nhỏ để biểu thị sự tán thưởng, khen ngợi.
Người Nhật thường ăn kèm một vài loại bánh ngọt khi thưởng trà để làm gia tăng hương vị của trà. Loại bánh được sử dụng để ăn kèm với trà đạo Nhật Bản nhiều nhất là wagashi, vị ngọt thanh của wagashi hòa quyện cùng vị đắng của trà xanh tạo nên một vị khó tả, nhẹ nhàng lâng lâng khó có thể kiếm được ở bất kỳ món ẩm thực nào. Một lưu ý nữa là phải ăn hết bánh trong miệng rồi mới uống trà, không nên vừa ăn vừa uống, có thể mới cảm nhận hết được hương vị độc đáo khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản.
Nếu như thế giới đánh giá người Nhật Bản nổi tiếng về sự tỉ mỉ chu toàn và sự chính xác. Thì người ta lại càng thích thú hơn với những nét văn hóa và sự tinh tế trong thưởng thức nghệ thuật. Điều đặc biệt quan trọng khiến thế giới ngưỡng mộ Nhật Bản đó là những giá trị truyền thống mà dân tộc họ kế thừa từ văn hóa Trung Hoa cổ xưa đã biến mất ở Trung Quốc hiện đại thì lại được bảo tồn và giữ gìn ở một đất nước Nhật Bản nổi tiếng với công nghệ hiện đại nhất nhì toàn cầu này.
---------------------------------------------------
Thông tin liên hệ: Trung tâm tiếng Nhật JVRC
🕹Địa chỉ: Tầng 13, tòa nhà TID, số 4 Liễu Giai, Hà Nội.
☎️Tel: 024-3232 1581/ 0972-375-194 (Ms. Lan Anh)
🖲Email: truyenthongjvrc@gmail.com
🖥Youtube: Trung Tâm Tiếng Nhật JVRC
Fanpage học tiếng Nhật: https://www.facebook.com/tiengnhatjvrc/
Fanpage tư vấn du học: https://www.facebook.com/DuhocJVRC/