Nhật Bản bắt đầu coi “Ngày của biển” 20 tháng 7 hằng năm là một ngày nghỉ Lễ bắt đầu từ năm Heisei thứ 8, một năm sau khi ban hành luật sửa đổi quy định về ngày nghỉ Lễ. “Ngày của biển” là ngày người Nhật “Cảm tạ ơn huệ của biển và cầu chúc cho đại dương thêm phồn thịnh”. Vậy lí do gì ngày 20 tháng 7 hằng năm lại được chọn là “Ngày của biển”?
Chuyện bắt đầu vào mùng 2 tháng 6 năm Meiji thứ 9 (1876), khi vua Meiji đi vi hành vùng Tohoku và Hokkaido. Sau khi lần lượt đi qua các tỉnh Saitama, Ibaraki, Tochigi, Fukushima, Miyagi, Iwate và Aomori, vào ngày 16 tháng 7, nhà vua lên thuyền quay trở về Yokohama vào ngày 20. Theo “Minh Trị Thiên Hoàng Kí”, trong thời gian 3 ngày trên thuyền trở về thời tiết khá xấu, biển động mạnh khiến mãi tới hơn 8 giờ tối, thuyền của nhà vua mới cập cảng. Dù trải qua hành trình dài như vậy nhưng nhà vua vẫn tươi cười trước đám đông để không làm cho dân chúng, những người tới đón nhà vua phải lo lắng.
Để ghi nhớ câu chuyện này, vào năm Showa thứ 16, ngày này được chọn là “Ngày kỉ niệm của biển”, và từ năm Heisei thứ 8 đã chính thức được coi là một ngày nghỉ lễ. Sau năm 2003, ngày này được tổ chức vào ngày thứ Hai thứ 3 trong tháng 7 (7月の第3月曜日）để người dân có thể nghỉ liền 3 ngày từ thứ Bảy của tuần trước đó.
Ảnh: Biển Okinawa
Nhân câu chuyện nói thêm về chiếc thuyền vua Meiji đã dùng để đi tuần, đây là chiếc thuyền được một võ sĩ đạo nổi tiếng của Nhật, ông Ito Hirobumi đặt tên là “Meijimaru”. Chiếc thuyền này được đặt hàng sản xuất vào năm Meiji thứ 6 tại hãng đóng tàu Napier ở Glasgow vương quốc Anh và được giao hàng về cảng Yokohama vào tháng 2 năm Meiji thứ 8. Và sau đó được nhà vua sử dụng để đi tuần ở khu vực Tohoku và Hokkaido. Chiếc thuyền này “nghỉ hưu” vào năm Meiji thứ 29 và được giao cho trường Shosen (tiền thân của Trường Đại Học Tokyo Shosen, một trường chuyên về hàng hải của Nhật) với mục đích luyện tập. Sau khi chiến tranh thế giới kết thúc, chiếc thuyền này bị hải quân Mỹ thu giữ và bị phá huỷ khá nặng nề. Vào tháng 5 năm Showa thứ 53, sau khi nhận định đây là di sản văn hoá vô cùng quý giá về nghệ thuật đóng tàu, bộ văn hoá và trường đại học Tokyo Shosen đã quyết định phục chế lại chiếc thuyền Meijimaru. Công việc phục chế được hoàn thành vào sau đó 10 năm và chiếc thuyền được lưu giữ tại trường đại học Tokyo Shosen cho đến nay. Bạn có thể tự do đến chiêm ngưỡng chiếc thuyền này vào thứ ba và thứ sáu hàng tuần.
Với việc kỉ niệm “Ngày của biển”, bên cạnh mục đích “Cảm tạ ơn huệ của biển cả”, người dân Nhật Bản còn muốn tỏ lòng thành kính tới thời đại đồng lòng đoàn kết vào thời Meiji, và đem tinh thần đó cùng hướng tới thời đại mới.
Nguyễn Quang Huy