Sống ở Nhật Bản, có lẽ bạn nào cũng đã từng trải qua mùa mưa (梅雨-つゆ- Mai vũ) ẩm ướt kéo dài tầm 1 tháng trước khi bước vào những ngày hè oi ả. Người ta thường nói ở đảo Hokkaido phía bắc không có mùa mưa, nhưng trên thực tế có năm nơi đây có những ngày mưa kéo dài liên miên nên cũng được gọi là Mùa mưa Ezo (tiếng địa phương Hokkaido, 蝦夷梅 , Ezo là tên bộ tộc Ainu sinh sống ở Hokkaido).
Mùa mưa ẩm ướt, quần áo lâu khô, phòng ốc dễ bị ẩm mốc… làm đa số chúng ta cảm thấy rất khó chịu, nhưng đây lại là thời kỳ quan trọng cho sự sinh sôi phát triển của nhiều loại thực vật.Chữ Mùa mưa-Tsuyu trong tiếng Nhật được ghép từ hai chữ Hán là Mai và Vũ. Mai là cây mơ, còn Vũ nghĩa là mưa. Khi học tiếng Nhật bạn có bao giờ tự hỏi vì sao trong từ mùa mưa lại có chữ Mai vào không? Thực ra, nguồn gốc nghĩa của từ mùa mưa này có quan hệ mật thiết với cây mơ cả trên phương diện về sinh học và nghiên cứu về thực phẩm cho sức khỏe.
(Nguồn ảnh: http://minabe.net/umelife/umesyu/qa_umenomi.html)
Từ Mai Vũ này được phổ biến ở Nhật Bản bắt đầu từ thời kỳ Edo. Trong tiếng Trung, từ này cũng được viết như vậy và đọc là Meiyu. Trước đấy từ gốc của mùa mưa là 露（Lộ：sương mù）, nhưng sau đó đã được chuyển thành từ 梅雨 với cách giải thích rằng mùa mưa là mùa quả mơ chín mọng (梅の実が熟する時期の雨).
Trong văn hóa ẩm thực của người Nhật, người ta thường ngâm mơ làm thành món Ômai (梅干：うめぼし).Tương truyền rằng trong thời đại Heian của Nhật Bản, Hoàng đế Murakami đã chữa lành bệnh tật bằng ômai và trà tảo bẹ (昆布茶-こんぶちゃ), còn vào thời chiến quốc, lãnh chúa của các thái ấp đã ra lệnh chuẩn bị ô mai như một loại lương thảo cho binh sĩ khi ra chiến trường… Loại ô mai cổ nhất còn sót lại đến hiện tại được ngâm từ thời đại 室町(Muromachi: năm 1333-1573) đấy bạn ạ!
(Nguồn ảnh: http://x2chx.blog82.fc2.com/blog-entry-858.html)
Ngày nay, khoa học đã nghiên cứu thấy nhiều hiệu quả hữu ích của quả mơ.Đầu tiên là axit xitric (クエン酸)trong vị chua của ô mai có tác dụng xua tan được mệt mỏi. Chất axit xitric này có công dụng phân hủy cách axit lactic trong cơ bắp là nguyên nhân gây mệt mỏi trong người chúng ta, ngoài ra nó còn hoạt hóa axit lactic trong máu nên rất cho hiệu quả với các triệu chứng xơ cứng động mạch,phong thấp hay nhạy cảm với trời lạnh. Không những thế, Axit xitric còn giúp ức chế sự sinh sôi của các loại vi khuẩn là nguyên nhân gây ra ngộ độc thực phẩm, làm chậm quá trình lên men hư hỏng của thực phẩm nên mơ là một loại thực phẩm quan trọng của người Nhật trong mùa mưa ẩm thấp. Nhật Bản nổi tiếng với Cơm hộp hình lá cờ Nhật gọi là 「日の丸弁当」, với cơm trắng xung quanh và ở giữa đặt một quả ômai màu đỏ, không chỉ để trang trí mà còn để tận dụng công dụng quả ômai giữ cơm lâu hỏng và giúp ăn ngon miệng, bổ dưỡng hơn vì quả mơ chua kích thích tiết ra nhiều nước bọt giúp phân hủy các gốc ôxy hóa là căn nguyên của bệnh ung thư, thúc đẩy các vận động trong nội tạng làm tăng cường tiêu hóa và hô hấp tốt hơn.
日の丸弁当 (Cơm hộp hình cờ Nhật Bản)
(Nguồn ảnh: http://www.nori-net.jp/nori_obentou/obentou/)
Vào mùa mưa người Nhật tích cực sử dụng quả mơ làm ô mai hay nước mơ ngâm bổ dưỡng giúp giải khát chuẩn bị cho ngày hè nóng bức. Ngày mưa ẩm ướt làm con người ta cảm thấy khó chịu, biếng ăn, tiêu hóa kém thì cũng chính những ngày mưa ấy mang lại những quả mơ mọng nước giúp xua tan mệt mỏi của những cơn mưa dai dẳng, giúp ăn uống ngon miệng và bổ dưỡng hơn, chống lại những bệnh tật của thời tiết. Người Nhật đã “dĩ độc trị độc”, tận hưởng những ân huệ kỳ diệu do thiên nhiên ban lại cho họ, thật khôn khéo phải không các bạn.
(Nguồn ảnh: http://www.niigata-ogawaya.co.jp/o-040/o-0043.html)